Ngày 1 tháng 5 năm 1940 Ban cán sự tỉnh thống nhất lấy ngày này làm ngày đấu tranh tại các cơ sở trong toàn tỉnh. Hưởng ứng chủ trương trên, các cơ sở đã treo cờ, dán áp phích, rải truyền đơn kêu gọi các tầng lớp nhân dân đứng lên chống lại sự cai trị của chế độ thực dân phong kiến, chuẩn bị khi thời cơ thuận lợi đến thì nổi dậy cướp chính quyền về tay nhân dân. Ở các địa phương như thị xã Phú Thọ, cờ đỏ búa liềm đã được treo lên tại cây đa cổ thụ giữa trung tâm thị xã và trước nhà viên phó sứ thị xã do các đồng chí đảng viên thuộc chi bộ Cát Trù lãnh đạo tổ chức quần chúng nhân dân tiến hành đồng loạt cùng một lúc tạo nên sự phấn khích trong quần chúng nhân dân. Trên địa bàn huyện Vũ Yển, cũng đã dán áp phích, rải truyền đơn ở phố Ẻn và treo cờ ở vườn hoa nhà ga đường sắt kêu gọi nhân dân đoàn kết đứng lên chống lại chính quyền thực dân phong kiến giành chính quyền về tay nhân dân. Phong trào đã lan rộng ra các địa bàn khác trong tỉnh như ở Cát Trù, ở huyện Phù Ninh, ở Việt Trì và hầu hết các phủ, huyện đều tổ chức rải truyền đơn, dán áp phích và treo cờ ở trung tâm các phủ, huyện hưởng ứng kỷ niệm ngày Quốc tế Lao động 1 tháng 5 năm 1940.

Đến năm 1942, phong trào đấu tranh chống sự cai trị của thực dân Pháp và phong kiến tay sai dưới sự lãnh đạo của các đồng chí đảng viên thuộc chi bộ và đảng bộ tỉnh Phú Thọ đã phát triển mạnh mẽ với sự hưởng ứng tham gia đông đảo của các tầng lớp công nhân, nông dân đã làm cho bộ máy cai trị phải lo sợ và tìm cách đối phó đàn áp phong trào. Năm 1942, ở Thạch Đê bọn lý trưởng, cường hào định lấy quyền thế nhằm thành lập bộ máy tay sai cai trị ở địa phương của chúng. Chi bộ đảng đã lãnh đạo gần 100 nông dân kéo về huyện lỵ đòi cử người theo yêu cầu của nhân dân. Kết quả cuộc đấu tranh đã thắng lợi buộc bọn cường hào lý trưởng phải cử người theo yêu cầu của nhân dân. Đặc biệt, nhân ngày giỗ Tổ Hùng Vương mùng 10 tháng 3 năm Nhâm Ngọ (1942) và ngày Quốc tế Lao động mùng 1 tháng 5, các đồng chí đảng viên thuộc chi bộ Việt Trì, Bạch Hạc, Cổ Tiết và thị xã Vĩnh Yên đã tổ chức treo cờ Đảng trên nóc gác chuông của chùa Thiên Quang trong Khu di tích Đền Hùng và rải nhiều truyền đơn của Mặt trận Việt Minh xung quanh Đền Hùng, dọc theo quốc lộ số 2 và thị trấn Hưng Hóa nhằm tuyên truyền kêu gọi đồng bào nêu cao tinh thần yêu nước và lòng tự hào về truyền thống dựng nước của các Vua Hùng mà đứng lên đấu tranh chống lại sự khủng bố đàn áp của thực dân Pháp và bè lũ tay sai phong kiến. Sau sự kiện này, phong trào cách mạng của nhân dân tỉnh Phú Thọ đã phát triển rộng khắp và lan rộng ra các địa phương ở Sóc Đăng đã huy động nhân dân biểu tình đấu tranh đòi chủ đồn điền Pháp có tên là Mang-đăng (Maldan), giảm tô và đòi trả lại hơn 20 mẫu ruộng đã cướp của nông dân, cuộc đấu tranh đã thắng lợi. Đặc biệt, cũng sau sự kiện này, chi bộ xưởng bột giấy ở Việt Trì đã lãnh đạo công nhân hai lần biểu tình đình công đòi chủ tăng lương vào giữa năm và cuối năm 1942 đều giành thắng lợi.

Đến ngày Giỗ Tổ Hùng Vương năm Ất Dậu (ngày 21/4/1945), phát huy hình thức tuyên truyền của lần Giỗ Tổ Hùng Vương năm Nhâm Ngọ (1942), Ban vận động Việt Minh của thị xã Phú Thọ đã tổ chức rải truyền đơn trong khu vực Đền Hùng kêu gọi, hô hào quần chúng nhân dân chống Nhật cướp thóc lúa, bắt phá lúa để trồng đay. Cùng ngày hôm đó, bọn tay sai của Nhật là tổ chức “Thanh niên ái quốc đoàn” lên Đền Hùng tuyên truyền lừa bịp nhân dân về cái bả “độc lập” do Nhật ban cho dân ta. Giữa lúc bọn tay sai đang huênh hoang dưới sự che chở của bọn lính Nhật, thì khắp khu vực Đền Hùng từ chân núi Nghĩa Lĩnh đến đỉnh núi là Đền Thượng đều đỏ rực màu cờ đỏ sao vàng do Việt Minh treo ở các ngọn cây cao và truyền đơn tung bay khắp các con đường trong khu vực Đền Hùng. Lính Nhật vô cùng tức tối, lùng sục tìm bắt cán bộ Việt Minh nhưng vô hiệu vì lượng người đi hội quá đông và đã che chở bảo vệ cho cán bộ Việt Minh thoát khỏi sự truy lùng của địch. Tiếp sau sự kiện Việt Minh treo cờ Tổ quốc và rải truyền đơn tại khu di tích Đền Hùng, phong trào cách mạng tại các địa phương tỉnh Phú Thọ dâng cao với nhiều hình thức đấu tranh đa dạng và phong phú. Các tổ chức của Mặt trận Việt Minh được thành lập tại các huyện lỵ trong tỉnh đã thu hút đông đảo các tầng lớp nhân dân tham gia để chuẩn bị lực lượng cho cuộc Cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công giành chính quyền về tay nhân dân trên phạm vi toàn tỉnh và trên phạm vi cả nước.

76 năm đã trôi qua, nhưng hai sự kiện lịch sử đã diễn ra tại lễ hội Đền Hùng trước Cách mạng Tháng 8 năm 1945 (1942 - tháng 4/1945) vẫn còn nguyên ý nghĩa và giá trị lịch sử trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc giành chính quyền về tay nhân dân, lập nên nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hòa - Nhà nước công nông đầu tiên ở Đông Nam Châu Á. Đây là hai sự kiện góp phần giáo dục truyền thống yêu nước chống giặc ngoại xâm cho các thế hệ hôm nay và mai sau nhằm bảo vệ và giữ gìn bền vững thành quả cách mạng mà các thế hệ cha anh đã đổ bao máu xương mới có được cuộc sống hòa bình hạnh phúc như ngày hôm nay.

                                                Đ.Đ.T