icon menu
,  
icon menu
Trang chủ
Tin Tức - Sự kiện icon right
Phú Thọ hôm nay
Văn hóa - Xã hội
Kinh tế - KHCN
Hoạt động Hội
Đất Tổ Vua Hùng icon right
Tích xưa cội nguồn
Phú Thọ trong dòng chảy văn hóa
Check-in Phú Thọ
Media icon right
PODCAST
Video
Thư viện ảnh
INFOGRAPHIC, MEGASTORY
Văn học icon right
Truyện, tiểu thuyết
Thơ
Văn học nước ngoài
VHNT các dân tộc thiểu số
Phê bình - Giới thiệu icon right
Nghiên cứu
Tiếng nói văn nghệ sỹ
Tác giả - Tác phẩm
Sáng tạo và cống hiến
Chuyện làng văn nghệ
Nghệ thuật icon right
Mỹ thuật
Nhiếp ảnh
Âm nhạc - Múa
Sân khấu
Bút ký văn học icon right
Sắc màu cố đô Văn Lang
Ẩm thực
Du lịch
Rực rỡ vùng cao
Văn nghệ cấp huyện icon right
Hoạt động
Tác giả, tác phẩm tiêu biểu
Tin Tức - Sự kiện
Phú Thọ hôm nay
Văn hóa - Xã hội
Kinh tế - KHCN
Hoạt động Hội
Đất Tổ Vua Hùng
Tích xưa cội nguồn
Phú Thọ trong dòng chảy văn hóa
Check-in Phú Thọ
Media
PODCAST
Video
Thư viện ảnh
INFOGRAPHIC, MEGASTORY
Văn học
Truyện, tiểu thuyết
Thơ
Văn học nước ngoài
VHNT các dân tộc thiểu số
Phê bình - Giới thiệu
Nghiên cứu
Tiếng nói văn nghệ sỹ
Tác giả - Tác phẩm
Sáng tạo và cống hiến
Chuyện làng văn nghệ
Nghệ thuật
Mỹ thuật
Nhiếp ảnh
Âm nhạc - Múa
Sân khấu
Bút ký văn học
Sắc màu cố đô Văn Lang
Ẩm thực
Du lịch
Rực rỡ vùng cao
Văn nghệ cấp huyện
Hoạt động
Tác giả, tác phẩm tiêu biểu
    1. Trang chủ
    2. Tác giả - Tác phẩm
    Văn Lang làng cười còn mãi
    VŨ THỊ THANH MINH | 04/10/2024 07:52
    In trang

    (Đọc “Văn Lang làng cười” - Thơ, truyện cười của Bùi Văn Phẩm - Hội LHVHNT Phú Thọ 2018)

    Với tình yêu quê hương nguồn cội sâu sắc, tác giả đã tiếp tục việc làm của các thế hệ trước, sưu tầm, biên tập truyện cười Văn Lang. Bùi Văn Phẩm là người con sinh ra tại làng Văn Lang (nay là Văn Lương), nên ông hiểu rất rõ về con người Văn Lang từ bao đời nay, đã chiến đấu và chiến thắng thiên nhiên khắc nghiệt, chiến thắng các thế lực thù địch. Văn Lang là một vùng đất trung du, đồi núi như bát úp, đất bạc màu, chủ yếu trồng cây cọ, sơn, chè, khoai... Ruộng dộc nằm giữa các đồi, núi, đất chua, nên năng suất lúa thấp, thường chỉ cấy được một vụ. Cuộc sống của người dân Văn Lang vất vả, nhọc nhằn, lao động chủ yếu là nghề nông, nhưng sáng tác của người Văn Lang lại thể hiện được niềm lạc quan, yêu đời vô bờ bến.

    Những câu chuyện cười của tác giả sưu tầm có sự chọn lọc kỹ, tập trung vào hai chủ đề chính. Một là: Ước mơ công cụ lao động sản xuất tốt, năng suất cao, chinh phục thiên nhiên khắc nghiệt. Ví dụ truyện cười: “Lờ ông tốt”, “Sắn đục thủng đường”, “Cây rơm”, “Cái nong”, “Quả bầu”, “Cày về sớm”, “Đi chợ bán gà”, “Giống lợn quý”, “Cá mè đồng Danh Hựu”, “Tôm đầm Liên Trì”, “Thuyền đu đủ”, “Sim đồi”, “Cứu chết đuối”, “Lúa nếp Đìn”, “Củ su hào bánh xe”... Hai là: Cười những thói hư, tật xấu trong nhân dân và đấu tranh chống các thế lực đen tối trong xã hội. Ví dụ: “Rủi hóa may”, “Cá say rượu”, “Bọ rượu”, “Khoe ông”, “Gọi con bằng cụ”... Nhân vật chính trong các truyện cười Văn Lang phần lớn là những người lao động, không có tên riêng hoặc nếu có tên thì đó cũng là những tên gọi chung chung, khó xác định. Ví dụ như bác Quyềnh, bủ Nghệ, ông Kếp, bác Lư Tốt... Các câu chuyện cười thường thể hiện ước mơ của những người nông dân về sản phẩm của mình làm ra vừa nhiều về số lượng, vừa ngon về chất lượng, đặc biệt là có kích thước phi thường. Ví dụ như củ sắn, củ khoai, con trâu, con gà, nếp đìn, con tôm, con cá, các loại rau, cái thuyền đu đủ, vỏ trai trai... Tiếng cười bật ra từ những sự vật phi thường, khoác lác đó. Người Văn Lang tuy làm việc nông nghiệp vất vả, khó khăn nhưng rất thông minh, tài trí, sáng tạo, dám nói thẳng, nói thật. Chỉ có một truyện cười “Cá say rượu” nhưng hình ảnh bọn người có chức, có quyền, tuy chưa có chuyện tham nhũng ghê gớm nhưng bọn họ hiện ra thiếu mẫu mực, đáng cười. Tiếng cười trong các tác phẩm mà tác giả tuyển chọn có nhiều cung bậc nhưng thấm thía, sâu sắc. Có tiếng cười vui sảng khoái, giải trí trong lao động để công việc làm đỡ nhọc nhằn hơn. Có tiếng cười phê phán nhẹ nhàng nhưng tính giáo dục cao, cười xong, mọi người ngẫm nghĩ nhưng thói xấu như say rượu tới mức mất lý trí, rơi xuống giếng cạn, may mà không bỏ mạng, nói năng bất kính, lười học... cần phải tránh xa. Tác giả đã tuyển chọn được những câu chuyện cười không quá xa với thời hiện đại nên nó có tính chất tươi mới và hấp dẫn. Những tiếng cười trong các tác phẩm đó không chỉ là có tính chất mua vui, giải trí mà nó còn có ý nghĩa nhân sinh sâu sắc. Nghĩa tường minh của các truyện cười rất rõ ràng. Đó là những tiếng cười khoác lác trước sự vật, sự việc mình nhìn thấy, nhưng thực chất nghĩa hàm ẩn sâu sắc. Đó là sự ca ngợi những cây, con, giống quý, sự tinh xảo của những sản phẩm do mình làm ra ví dụ như truyện: “Ba lần hú vía”, “Giống lợn quý”, “Cày về sớm”, “Cá rô đồng Danh Hựu”, “Sim đồi”, “Sắn đục thủng đường”, “Lờ ông tốt”, “Thuyền đu đủ”... Tác giả Bùi Văn Phẩm không chỉ sưu tầm, biên tập các truyện cười theo thể văn xuôi, tự sự, mà tác giả còn tuyển chọn những truyện cười kể bằng văn vần, tự sự của làng Văn Lang. Điều đó chứng tỏ người Văn Lang qua nhiều thế hệ vừa có khiếu hài hước, vừa có chất nghệ sĩ tài năng khác người. Truyện kể bằng văn xuôi, văn vần đã tạo nên vẻ đẹp tâm hồn của người Văn Lang. Truyện kể trong văn vần rất cô đọng súc tích. Mỗi truyện cười được gói gọn trong một câu đến 4 câu thơ, dễ nhớ, dễ thuộc, nên nhiều người rất thích đọc truyện cười Văn Lang. Họ nhắc nhau: “Truyện cười kể suốt đêm thâu/ Ai nghe chuyện cũng nhớ nhau suốt đời... Truyện cười xóm dưới làng trên/ Ai nghe kể, ắt sẽ quên đường về”.
    Tác giả đã tuyển chọn được những bài thơ của nhà thơ Nguyễn Hưng Hải và các tác giả Dương Huy Thiện, Nguyễn Phúc Nghị, Nguyễn Hùng viết về truyện cười Văn Lang. Mỗi tác giả đều để lại những câu thơ giàu cảm xúc: “Nước mắt làng đã quen chảy ngược/ Cho tiếng cười ấm cả nhân gian” (Một thoáng Văn Lang - Nguyễn Hùng) hoặc “Ngỡ không cười làng tôi không sống được/ Cười cho tạnh nỗi lo toan sũng ướt/ Cười cho đầy trống vắng những ngày qua” (Làng cười - nhà thơ Nguyễn Hưng Hải), hoặc “Truyện Văn Lang kể ở khắp mọi nơi/ Đã thành danh một làng nói khoác.../ Đi suốt thời gian/ Đi suốt không gian/ Sừng sững một Văn Lang” (Làng cười Văn Lang - Dương Huy Thiện) hoặc “Bạn sẽ thiệt thòi nếu không về Phú Thọ/ Càng buồn hơn khi chưa biết làng cười/ Chuyện “Làng Văn” cứ về là sẽ rõ/ Về Văn Lang chuẩn bị bụng mà cười” (Làng Văn, làng Cười - Nguyễn Phúc Nghị). Những câu thơ trên là cảm nhận sâu sắc, máu thịt, giàu tính chất hiện thực và lãng mạn của các nhà thơ, các tác giả về vùng đất Văn Lang và con người Văn Lang. Các tác giả đã nói được tình yêu quê hương, gắn bó với nghề nghiệp, lớn hơn là tình yêu Tổ quốc, nhân dân, lạc quan, yêu đời bằng tiếng cười của con người Văn Lang.
    Tác giả Bùi Văn Phẩm đã dành tâm huyết của mình để sưu tầm, biên tập, bổ sung những truyện cười Văn Lang để bổ sung vào tập sách của mình. Đây là một tập sách quý giúp độc giả hiểu thêm về một làng cổ trùng tên nước Văn Lang từ thời Hùng Vương. Chất Văn Lang hiển hiện trong tập sách và trong con người của tác giả. Người đọc mới hiểu hết được câu đùa “Văn Lang cả làng nói khoác” (có nơi gọi “Văn Lang cả làng nói phét”). Người đọc hiểu được người Văn Lang vừa là đối tượng, vừa là chủ thể thẩm mĩ trong các tác phẩm. Tính tập thể trong làng Văn Lang rất cao. Người này đang kể, người khác có thể thêm vào những chi tiết mà người kia kể còn thiếu. Truyện ngày xưa, truyện hiện tại đều được người Văn Lang kể để cười vui giải trí, răn dạy, giáo dục nhẹ nhàng. Truyện vừa hư, vừa thực, vừa xa, vừa gần. Truyện cười Văn Lang chủ yếu sử dụng các biện pháp nghệ thuật phóng đại, kết cấu ngắn gọn, chặt chẽ, kịch tính cao, mâu thuẫn đẩy lên đỉnh điểm, đồng thời được tháo nút bất ngờ để bật ra tiếng cười. Mặc dù phần sưu tầm của tác giả còn có một số truyện trùng lặp với phần tác giả tuyển chọn ở phần một, nhưng điều đáng quý là tập truyện cười này đã được tác giả sưu tầm và tuyển chọn thêm ngoài những tác phẩm đã được giới thiệu trước để giúp cho bạn đọc cả nước biết đến. Các tác phẩm thơ của các tác giả viết về Văn Lang và truyện cười Văn Lang đều giàu tính hiện thực và lãng mạn, có tác dụng sâu sắc đến bạn đọc, giúp cho các độc giả thêm yêu quý truyện cười Văn Lang hơn. Họ muốn được về Văn Lang để được cười thỏa thích: “Úm ba la... ba ta cùng cười”, “Một nụ cười, mười thang thuốc bổ”, “Chẳng được miếng thịt, miếng xôi/ Được tiếng cười nói cho vui tấc lòng”. Phần sáng tác của tác giả tập trung vào những đề tài quen thuộc, nhưng có nhiều sáng tạo, có một số câu thơ hay đã để lại ấn tượng đậm nét cho bạn đọc.
                                                                                                                    V.T.T.M

     

    Chia sẻ
    TIN KHÁC
    img
    Mênh mang hoài niệm đường về hôm qua (Nhân đọc tập thơ “Nhớ về nơi ấy” của Nguyễn Khắc Thông
    img
    100 năm ngày sinh của nhạc sĩ Văn Cao: Tôn vinh tài năng của “bậc tài danh thế kỷ”
    img
    Người đốt đèn đi tìm lửa
    Xem thêm

    Gặp mặt, ra mắt Chi hội Mĩ thuật Việt Nam tại Phú Thọ, nhiệm kì 2025 - 2030

    Ngày 1/8/2025 tại Hội Liên hiệp VHNT Phú Thọ, Chi hội Mĩ thuật Việt Nam tại Phú Thọ đã tổ chức Hội nghị gặp mặt, ra mắt Chi hội Mĩ thuật Việt Nam tại Phú Thọ, nhiệm kì 2025 - 2030. Tới dự có họa sĩ...

    Hội thảo với chủ đề “Văn học nghệ thuật cùng đất nước tiến vào kỷ nguyên mới” tại Hải Phòng

    Ngày 30/7, tại phường Đồ Sơn, Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật thành phố Hải Phòng chủ trì tổ chức Hội thảo với chủ đề “Văn học nghệ thuật cùng đất nước tiến vào kỷ nguyên mới”. Dự...

    Lấy ý kiến tham gia vào dự thảo các văn kiện của Đảng

    Ngày 9/7, Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy tổ chức hội nghị lấy ý kiến tham gia vào Dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng và Đại hội đại biểu của Đảng bộ tỉnh Phú Thọ, nhiệm kỳ 2025-...

    Đại hội Chi bộ Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật Phú Thọ, nhiệm kỳ 2025-2030

    Ngày 30/6/2025, Hội Liên hiệp Văn học nghệ thuật Phú Thọ tổ chức Đại hội Chi bộ nhiệm kỳ 2025-2030. Tới dự có đại diện Đảng ủy các cơ quan Đảng tỉnh; các đồng chí trong Cấp ủy Chi bộ và toàn thể đảng...
    CƠ QUAN NGÔN LUẬN CỦA HỘI LIÊN HIỆP VĂN HỌC NGHỆ THUẬT PHÚ THỌ
    Tổng biên tập: Nhà văn NGUYỄN THỊ HỒNG CHÍNH
    Mọi thông tin, sao chép, khai thác tổng hợp phải ghi rõ nguồn Tạp chí Văn nghệ Đất Tổ online và phải được Tạp chí cho phép bằng văn bản
    CHUYÊN MỤC
    Tin tức - sự kiện Phú Thọ hôm nay Văn hóa - xã hội Kinh tế - KHCN Hội Liên hiệp VHNT Tạp chí in Văn nghệ cấp huyện
    Đất Tổ Vua Hùng Media Văn học Phê bình - Giới thiệu Nghệ thuật Bút ký văn học Thông tin đơn vị, doanh nghiệp
    THÔNG TIN LIÊN HỆ
    Địa chỉ: Tạp chí Văn nghệ Đất Tổ Online
    Điện thoại: 0210.3811984; 3816945
    Email: tapchivannghedatto@gmail.com
    Giấy phép số 486/GP-BTTTT, ngày 10/10/2022 của Bộ Thông tin và Truyền thông về việc cho phép Tạp chí Văn nghệ Đất Tổ hoạt động 02 loại hình là: Tạp chí in và Tạp chí điện tử
    LIÊN HỆ QUẢNG CÁO
    Liên hệ quảng cáo:
    Thông tin liên hệ gửi bài cho Tạp chí

    Số lượt truy cập: