Từ trước đến nay thơ văn viết về Bác là cả một kho tàng đồ sộ, đó là điều thử thách đối với những người sau bởi phải làm sao có sự sáng tạo, tránh được sự trùng lặp mà vẫn làm toát lên hình ảnh của một vị (lãnh tụ vừa vĩ đại vừa gần gũi, thân thương). Tác giả Vũ Kim Liên đã tìm tòi, tham khảo nhiều tư liệu quý để mang đến cho độc giả những câu chuyện ít biết hoặc chưa biết về cuộc đời của Bác. Ngay từ cái tên của tập thơ đã gây được ấn tượng với người đọc bởi giàu tính nghệ thuật. Tác giả đã dùng biện pháp nghệ thuật nhân hóa để những đóa Sen quê Bác kể về một người trai chí lớn: “Trở lại Nam Đàn quê Bác/ Lắng nghe Sen kể về Người/ Gió ru chiều hè lồng lộng/ Từ trong thơm thảo Bác về...” (Từ trong thơm thảo Bác về).
Bác là người đi tìm con đường cứu nước. Trước ngày Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời (3/2/1930) không biết bao nhiêu sĩ phu vật vã tìm đường cứu nước nhưng chí nguyện bất thành. Phải đến khi người thanh niên yêu nước Nguyễn Tất Thành rời Bến cảng Nhà Rồng xuống tàu ra đi thì số phận đất nước mới hiện hình. Sau 30 năm bôn ba nước ngoài, Người đã òa khóc trong thời khắc trở về đặt chân lên đất mẹ. Chắc hẳn chúng ta sẽ không giấu được sự xúc động khi đọc những câu thơ rất giàu cảm xúc trong bài “Hồn Tổ quốc”: “Ngày trở về sau bao cuộc bôn ba/ Những năm tháng tìm đường cứu nước/ Với những lao tù đày ải xác thân/ Người òa khóc khi đặt chân lên đất mẹ/ Nâng nắm đất Người hôn khe khẽ/ Tổ quốc là đây tấc đất tấc rừng”.
Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã từng nói: “Hồ Chí Minh cao mà không xa, mới mà không lạ, to lớn mà không làm ra vĩ đại, chói sáng mà không làm ai choáng ngợp, mới gặp lần đầu đã cảm thấy thân thiết từ lâu. Người là tinh hoa của thời đại, là lương tâm, trí tuệ, khí phách của dân tộc”. Bác là ngôi sáng nhất trong muôn vạn vì sao: “Trong muôn vạn vì sao/ Có một ngôi sáng nhất/ Giữa trời đêm lấp lánh/ Hồ Chí Minh chói lòa/ Người là mọi lời ca/ Cất lên từ lồng ngực/ Những trái tim vỗ nhịp/ Bài Kết đoàn đồng thanh” (Sáng hơn mọi vì sao).
Trong tập thơ này tác giả Vũ Kim Liên còn kể nhiều câu chuyện cảm động về nhân cách cao đẹp, về tấm gương đạo đức Bác Hồ. Tiêu biểu là các bài: Miếng mạng trên vai áo Bác Hồ, Tô cháo của Bác Hồ, Chiếc vòng bạc và lời đã hứa, Nắm cơm của Bác.
Cái hay của tập thơ này không dừng lại ở các bài thơ viết về Bác Hồ mà tác giả đã làm nổi bật lên được những giá trị tốt đẹp của thời đại Hồ Chí Minh - thời đại huy hoàng nhất trong mấy nghìn năm lịch sử của dân tộc. Trong các cuộc kháng chiến vệ quốc luôn xuất hiện những người anh hùng, kiên cường, bất khuất và tràn đầy khí phách. Còn mãi tấm gương liệt sỹ Võ Thị Sáu - người con gái huyền thoại của vùng Đất Đỏ: “Nén hương này xin được gọi tên/ Người liệt nữ kiên trung đã đi vào huyền tích/ Xin mãi gọi Cô là cô Sáu/ Ánh sao xanh không tắt giữa đời!” (Thăm liệt nữ anh hùng Võ Thị Sáu).
Còn mãi hình ảnh của 10 nữ thanh niên xung phong nơi đất lửa Đồng Lộc đã anh dũng hi sinh trong lúc đang làm nhiệm vụ thông đường cho xe ra tiền tuyến. Máu đào của các chị đã góp phần tô thắm lá cờ đỏ Tổ quốc và truyền thống yêu nước của dân tộc ta, mãi mãi là tấm gương cho các thế hệ hôm nay và mai sau noi theo: “Mảnh đất gầy Đồng Lộc/ Nơi các o nằm nở những đóa hoa thơm/ Đóa bất tử hóa lên trời mây trắng/ Máu các o nhuộm đỏ sắc cờ/ Giục đồng đội chiến trường quyết thắng” (Mười đóa hoa bất tử).
Trong kháng chiến có biết bao người lính Cụ Hồ đã ngã xuống, có những người mãi mãi nằm lại nơi chiến trường, hóa thân vào sông núi. Có người mãi đến hôm nay mới được trở về đất mẹ: “Chiều nay đón anh về quê mẹ/ Sau 50 năm bằn bặt xa nhà/ Mẹ không còn để hát ru anh/ Cha cũng vậy đã chờ anh lâu lắm/ Những người lính ra đi vì nghĩa lớn/ Có ai cần báo đáp gì đâu” (Đón anh về quê mẹ).
Hôm nay chiến tranh đã lùi xa, đất nước của thời đại Hồ Chí Minh vẫn phát huy được bản sắc anh hùng trên các trận tuyến, luôn có tinh thần đoàn kết, tương thân tương ái, đề cao giá trị nhân văn. Tác giả Vũ Kim Liên đã ngợi ca tình đồng bào, tình người Việt Nam trong cuộc chiến chống đại dịch Covid-19: “Không có giai tầng nào/ Chỉ có tình thương/ Và lòng tin hiện hữu/ Mỗi phần cơm mang nghĩa đồng bào/ Trong gian khó ấm lòng người nhận/ Vui người trao dù mắt ướt nhạt nhòa” (Những phần cơm mang nghĩa đồng bào).
Trong khó khăn, thử thách con người Việt Nam càng thương nhau hơn, biết bao tấm lòng vàng, sẵn sàng chia sẻ cùng đồng bào trong lúc cần kíp nhất: “Chuyện là như thế này, thưa Bác/ Xứ Nghệ chiều nay bên cầu Bến Thủy/ Một ai đó giấu tên giấu tuổi/ Đạt thùng cacton lên nắp capo/ Kèm hàng chữ đọc lên trào nước mắt/ “Mỗi người về quê vui lòng đón nhận/ Một phong bì trị giá Năm trăm”/ Tiền lộ phí trên đường tránh dịch/ Từ miền Nam xa ngái chạy về” (Dân tộc ta tình sâu nghĩa nặng).
Trong cuộc chiến đó đi đầu là những chiến binh áo trắng, họ đã không quản vất vả, hiểm nguy, ngày đêm “nung người” trong bộ quần áo bảo hộ, quyết tâm đánh dịch để giành lại sự sống cho bệnh nhân: “Nghỉ đi anh, mười phút thôi/ Ở nơi này đồng đội canh cho anh chợp mắt/ Tiếp nội lực dẫu ai ai cũng mỏi/ Chặn Corona không cho chúng vẫy vùng/ Nghỉ đi anh có chúng tôi bên cạnh/ Một chút thôi cho mồ hôi ngừng chảy/ Mắt ngừng cay rồi ta lại bắt đầu” (Nghỉ một chút đi anh).
Tác giả Vũ Kim Liên còn có nhiều bài thơ ca ngợi những tấm gương người tốt, việc tốt trong cuộc sống đó là các chiến sỹ công an, cô giáo ở miền núi cao, vùng sâu vùng xa có cả cụ già, em bé... Tiêu biểu là các bài: Xin trả lại hộ nghèo, Người chiến sỹ ấy, Chuyện ở những lớp học xuyên biên giới, Em bé A Ngo.
“Từ trong thơm thảo Bác về” với số lượng bài thơ không phải là nhiều song bằng sự tìm tòi, nghiên cứu và lòng kính yêu vô vàn dành cho Bác Hồ, tác giả Vũ Kim Liên khái quát một cách cô đọng, đầy đủ về cuộc đời người con ưu tú nhất của dân tộc Việt Nam như trong đoạn trích Điếu văn của BCH Trung ương Đảng ngày 9/9/1969: “Dân tộc ta, nhân dân ta, non sông đất nước ta đã sinh ra Hồ Chủ tịch, người anh hùng dân tộc vĩ đại, và chính Người đã làm rạng rỡ dân tộc ta, nhân dân ta và non sông đất nước ta”.
V.L.A