(Ca cảnh dân ca Xoan Ghẹo)
Tốp nữ: (Múa hát điệu: “Duyên phận phải chiều”)
- Đất Tổ Vua Hùng
Là quê chúng ta, đất Tổ Vua Hùng
Núi non, mây trời, đồi nương, sông suối
Như phượng, như rồng trên bức gấm hoa
Miền quê chúng ta. Đây đất Tổ nước Nam nhà
- Hoa nở đón xuân về
Kìa trong nắng tươi chim hót líu lo vang đồi
Trống chiêng tưng bừng, cờ hoa rực rỡ
Như gọi, như mời bè bạn gần xa
Về với chúng ta cùng vui hội chốn quê nhà
1 nữ:
- Này chị em ơi!
Trò Trám vào đám mười hai(1)
Không xem Trò Trám cũng hoài tuổi xuân
Làng ta vui cảnh Tứ dân
Hàng năm mở hội đầu xuân diễn trò
1 nữ:
- Cầu cho mưa thuận, gió hoà
Lúa màu tươi tốt nhà nhà yên vui
Cho chị em mình... đi một... về đôi… (cùng cười)
Tốp nữ:
- Nào! Chị em! Ta vào hội đi thôi!
1 nữ:
- Hãy khoan, này chị em ơi! Nhìn kìa!
(Hát điệu: “Thuyền ai róc rách”)
Ơ… ớ kìa ai (ớ kìa ai) thấp thoáng (có) bên đồi (là bên đồi)
Phải người (là người) đi hội (ơ…) Em mời (em mời, chúng em mời) qua đây.
Hương xuân ngan ngát (có) dâng đầy
Đường xuân (là xuân) em chọn (ơ…) Nơi này (nơi này, nơi này) đợi nhau.
1 nam (Hát tiếp)
- Ớ... ớ hỏi ai (ớ hỏi ai) yếm thắm (có) khăn hồng (là khăn hồng)
- Phải làng (là làng) Tứ Xã (ơ…) trên vùng, (trên vùng, trên vùng) đất Tổ là đây?
Cờ hoa rực rỡ (có) giăng đầy Hội làng, (là làng) chắc mở (ở) nơi này (nơi này, nơi này) phải không em?
1 nữ:
- Dạ vâng! Đúng rồi đấy ạ
Mời các anh quá bộ vào xem
Hội làng em mở cả đêm, lẫn ngày
Lễ thiêng, mà hội cũng hay
Trình trò diễn lại tích ngày xa xưa.
1 nam:
- Thế là đúng rồi!
Em ơi!
Phải kia tên gọi Miếu Trò
Lẩn trong rừng Trám, bên bờ hồ sen?
Thật là cảnh sắc như tiên
Tiếng thơm đã nức khắp miền gần xa
1 nam khác (Nói giọng vui):
- Các em ạ!
Bây giờ ta đã gặp ta(2)
Nhưng… biết đâu rồi nữa… sẽ là…
1 nữ (Dí dỏm):
- Sẽ là chiêm bao chứ gì?
1 nam:
- Ấy không, biết đâu rồi nữa…
Sẽ là nên duyên (chứ ạ!)
1 nữ:
- Dạ! Xin mời người hãy vào xem
Chiêng khuya, trống giục… chắc đã lên trình Trò.
1 nam:
- Ấy khoan đã, xem trò muốn hiểu về trò
Nhờ các em hãy chỉ giúp cho vài lời.
1 nữ:
- Dạ! Trò làng em, trò diễn gây cười
Cho ta biết được cái thời xa xưa
Nó như thế này ạ:
(Hát điệu Trò Trám - Có biểu diễn các động tác gây cười)
Ôi ối ội a…
Cô bán xuân: éo uột lẳng lơ
(Để) ông già lụ khụ (phải) ôm lờ đi đêm
Chàng đi câu: (thấy) cá chẳng thèm
(Chỉ) đem mồi đi nhử (các) cô em chửa chồng
Dây đàn kết bằng sợi dây thừng
Cần đàn thì lại bằng giằng cái cối xay
1 nữ:
- Thôi, thôi... Kể ra có mà hết cả ngày
Cứ vào xem, rồi các anh sẽ được ôm ngay ấy mà…
1 nam:
- Ấy chết sao lại thế?
1 nữ:
Là ôm ngay cái bụng mà cười đấy ạ!
1 nam:
- Các em ơi !
Chúng tôi từ chốn xa xôi
Qua sông lội suối, leo đồi tới đây
Nghe tin hội lắm trò hay
Có đêm “Tình Phộc” có ngày “Ghẹo Xoan”
Hội làng rồi sẽ vào xem
Còn bây giờ… muốn các em hát một làn Ghẹo Xoan cho các anh nghe cùng
1 nữ:
- Dạ, thưa… buổi mới lạ lùng
Lẽ đâu để tiếng phụ lòng sao đang!
Mà… chúng em chỉ quen việc nhà nông
Sớm ra đồng ruộng, chiều trông vườn đồi
Nhưng… Các anh mới tới đây, nay đã có nhời
Thì... chị em em cũng xin mạo muội, hát đôi lời về vùng đất Tứ Xã quê em.
Tốp nữ (Tất cả tốp nữ múa hát điệu “Xe chỉ”):
- Đây miền quê chúng em
Nay còn in bao dấu son
Có từ bốn nghìn năm trước
Vua Hùng đặt nền dựng nước
Công đức Bác Hồ
Dạy con cháu xây cơ đồ
Giữ gìn nước non
Rạng danh nước Nam
- Xin mời anh tới thăm
Nay làng quê chúng em
Bốn mùa ngạt ngào hoa trái
Lúa màu xanh đồng tốt bãi
Thơm ngát hương chè
Cọ xoè ô đón ai đi về
Vui hội chơi xuân
Mời người nhanh nhanh bước chân
Tốp nam (Cùng hát tiếp trổ ba điệu Xe chỉ):
- Ngọt ngào nghe tiếng hát quê hương
Tình người, hương đất yêu thương
Lên thăm vùng quê đất Tổ
Lòng những bồi hồi
Giọng ai véo von lưng đồi
Câu Ghẹo mến thương
Để lòng đây vấn vương
1 nữ (Vẻ tinh nghịch):
- Mới nghe lòng đã vấn vương
Vào xem chắc hẳn… còn thương đến nhường nào!
Dạ thưa các anh
- Chúng em phận gái má đào
Rủ nhau đến hội… Cũng mong xem có… lọt vào được mắt ai không đấy ạ (cùng cười)
1 nam:
- Lạ lùng các anh mới tới đây(3)
Lạ thung, lạ thổ, lạ cây, lạ nhà
Có ba em lạ cả ba
Bốn em lạ bốn… biết là làm sao!?
1 nam:
- Cậy ai “Mở khoá động đào”(4)
Vén màn cho tỏ lối vào… để xem!
1 nữ:
- Dạ, lễ hội làng em, trò diễn dân gian
Tích xưa đã có từ hàng ngàn năm
Lễ thiêng: là ở tại tâm
Trò vui bởi có cả dân góp phần.
1 nữ khác:
- Thế này các anh ạ!
Sáng mai lễ “Rước lúa thần”
Cầu trời phù hộ cho dân được mùa
Còn tối nay:
- Tối nay trước cửa miếu thờ
Lễ “Linh Tình Phộc” liệu các anh có chờ được không?
1 nam:
- Ấy có chứ ạ (giọng pha chút tếu vui)
Đã bao ngày ngóng đêm trông
Biếng ăn quên ngủ đợi mong giờ này
Dẫu cho vạn vật đổi thay
Trời nghiêng đất sập... thì chúng tôi đây… vẫn cứ chờ
1 nữ (Vẻ nghiêm túc):
- Các anh ơi!
Bước chân tới trước miếu thờ
Đến giờ: “Lễ mật” ấy! Giờ linh thiêng
Ta cầu cho bến gặp thuyền
Cho tình đằm thắm, cho duyên mặn nồng
1 nam:
- Cho ai nên vợ nên chồng
Hợp duyên phải phận tơ hồng trời se
Cầu cho kẻ ở, người về
Dẫu xa xôi, nhớ lời thề hôm nay
1 nữ (Nói dí dỏm):
Nữa mai góc bể, chân mây?
Tất cả:
- Để ta nhớ mãi hội này gặp nhau
(Tất cả cùng hát điệu “Duyên rằng”)
- Mến cảnh (í a) mến cảnh (í a) mến người
Đất trời trung du (ì i)
Say trong câu hát (í a) thắm mãi (í a) nghĩa tình
Nghĩa tình quê hương (ì i)
- Về với đất Tổ linh thiêng, mà thêm yêu
Cảnh sắc đất trời quê hương
Rực màu muôn hoa đua nở
Vui cùng (vui cùng) hội làng quê ta
Đẹp giàu vùng đất gấm hoa.
N.B.N
Câu 1, 3 - Ca dao Phú Thọ (Nguyễn Khắc Xương).
Câu 2, 4 - Phỏng thơ Kiều (Nguyễn Du).