Là người con của quê hương đất Tổ, tôi luôn tâm niệm mình phải giữ gìn và phát huy bản sắc dân tộc đồng thời làm tốt công tác tuyên truyền, quảng bá về mảnh đất - con người Phú Thọ đến với công chúng yêu nghệ thuật. Chính vì vậy, tôi rất muốn tổ chức trại sáng tác và triển lãm tại tư gia của mình để nhiều người có thể tới giao lưu...”. Lời chia sẻ cũng chính là sự trần tình cho cái bề bộn, ngổn ngang mà bất cứ vị khách nào đến gia đình anh cũng đều nhận thấy: Một ngôi nhà sàn rộng chừng trăm mét vuông mà từ sân vào nhà, cầu thang, góc cột, chỗ nào cũng dễ dàng nhặt lên những mẩu gỗ, thanh tre, đoạn sắt, hòn đá đủ các kiểu dáng, kích cỡ hoặc bịch đất đã được phơi, được nung khô cứng. Dưới gốc cây mít trước nhà còn la liệt bộ sản phẩm mang hình dáng con virut Corona bằng đất nung chĩa các gai nhọn ra xung quanh... Những con Corona màu nâu đỏ mang tên “Thảm họa” nằm lăn lóc dưới góc cây tương phản với ao Sen ngay đầu hồi nhà đang mùa hoa thơm ngát ấy cùng với một số tác phẩm tượng gỗ phóng tác cảnh sinh hoạt của con người rải rác trong sân vườn... tạo cảm giác là lạ, có cái rờn rợn như tượng nhà mồ, lại có cái tạo nên một nụ cười đầy bí hiểm khi nhìn vào hàm răng đen nhánh gắn vào quả bầu của một nhân vật nam trong tư thế ngửa cổ uống nước...

Người dân ở khu Bình Minh, thôn Tăng Xá, xã Tuy Lộc, ai cũng bảo thầy giáo Công gàn gàn sao đó, dựng nhà thì chẳng chịu làm luôn một lúc, thuê đội thợ về chồng mộc, lịa ván, đóng khung thành hình, thành khối xong là cứ tự mình tay dao, tay đục... tới hơn 3 năm rồi vẫn chưa đâu vào đâu. Mỗi lúc đi dạy về là lại sờ sệt một tí. Mà nào có được lâu, đang cầm bay trát cái đế đỡ chân cột nhà sàn lại vứt đấy đi đục tượng, đang mưa thì lội xuống ao lấy bùn... chẳng biết lúc lên lớp thì thầy dạy học trò thế nào? Công nghe hết và cứ cười tủm tỉm: “Lên lớp là lên lớp, đi dạy là đi dạy, mình dạy vẽ, dạy nặn tượng, đúng chuyên môn, đúng sở trường. Bọn trẻ tha hồ vẽ, tha hồ nặn đất theo ý tưởng và sở thích mà đầu óc không phải lo lắng tới những con số cộng trừ, không phải bặm môi nắn nót viết từng ô chữ cho đúng hàng, đúng ô. Chẳng thế mà học trò đứa nào cũng thích giờ Mỹ thuật”.

Anh giáo làng ấy, ngay từ hồi còn nhỏ đã thích nặn tượng các con vật bằng đất bùn ao quanh nhà. Nhiều khi trốn học chỉ để thoả mãn sở thích được nặn và tô tượng. Lớn hơn, cậu bắt đầu tạc tượng gỗ; học lên THPT thì niềm đam mê càng trở nên lớn dần, cậu đã có thể khắc hình trên những vật liệu khó hơn như nhôm, đồng và bắt đầu vẽ tranh. Để thỏa ước mơ, Công thi vào khoa Sư phạm Nghệ thuật của trường Trung cấp Văn hóa Nghệ thuật Vĩnh Phú để lĩnh hội những kiến thức, nguyên tắc cơ bản của nghệ thuật điêu khắc. Tại đây, anh từng bước tiếp thu và thể hiện vốn tri thức đó trên con đường hoạt động nghệ thuật, cho ra đời những tác phẩm điêu khắc mang ý nghĩa nhân văn, phục vụ đời sống cộng đồng. Cùng với đó, sinh viên Triệu Tiến Công đã mày mò, chuyển tải ý tưởng thành nhiều tác phẩm được trưng bày tại các triển lãm sinh viên và triển lãm nhóm cùng bạn bè ở bên ngoài nhà trường và được các nhà chuyên môn đánh giá cao. Kết thúc khóa học, Công trở về quê hương, bắt đầu công việc của một thầy giáo. Cùng với đi dạy học, anh đã làm thêm nhiều nghề như vẽ tranh cổ động, sáng tác logo cho các trường học, các doanh nghiệp trên địa bàn và vùng lân cận để tiếp tục học lên đại học Sư phạm Mỹ thuật. Năm 2015, nhân một cơ duyên khi trở lại thăm trường cũ, Công đã được nhà điêu khắc (NĐK) Triệu Ngọc Thạch đưa đến thăm gia đình nghệ nhân Trần Văn Hải (xóm Lò Cang, xã Hương Canh, huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc). Ở đây, anh được trải nghiệm cách làm gốm thủ công với kỹ thuật lò nung đặc biệt. Khi nung đất ở nhiệt độ cao, gốm ra lò có chất men đẹp, màu men cũng kỳ lạ khiến người làm nghệ thuật như anh bị cuốn hút đến mê mẩn. Mảnh đất Hương Canh thực sự trở thành nơi để anh thoả mãn niềm đam mê sáng tạo của mình. Từ đó, khi sáng tạo ra bất cứ tác phẩm nào bằng chất liệu đất, Công đều lỉnh kỉnh xe thồ mang sản phẩm từ Tuy Lộc về Hương Canh để hoàn thiện.

Say sưa với sắc nâu trầm của đất khi được luyện trong lửa đỏ, Triệu Tiến Công không ngừng sáng tạo. Có những thời gian được nghỉ hè, Công khăn gói quả mướp, tạm xếp việc hoàn thiện ngôi nhà sang bên, chạy xe về Hương Canh để vừa nặn tượng vừa cùng ông chủ chăm sóc lò nung cả nửa tháng trời. Những mẻ gốm cuối cùng rời ngọn lửa hồng mang hồn cốt quê hương với đủ các phom dáng, hình hài, sắc màu và tình yêu của đất chứa đựng hơi thở của cuộc sống với những lời nhắn nhủ của người thợ điêu khắc, lời thủ thỉ của người thợ nung lò... đã bứt phá, tạo nên thành công cho người nghệ sĩ. Qua nhiều triển lãm cá nhân, triển lãm nhóm, Triệu Tiến Công đã lọt mắt xanh của các NĐK tầm cỡ Quốc gia. Anh được kết nạp vào Hội Mỹ thuật Việt Nam, Hội LH VHNT Phú Thọ. Những cảm nhận về đất, về tượng gỗ của Công ngày càng da diết, nhất là khi chúng hóa thân thành những tác phẩm nghệ thuật mang tâm hồn Việt đi khắp nhân gian. Công cũng là thành viên của Câu lạc bộ Gốm nghệ thuật của Hội Mỹ thuật Việt Nam, từng cùng CLB tổ chức nhiều triển lãm Gốm với nhiều tác phẩm hết sức đa dạng và phong phú cả về đề tài cũng như chất liệu.

Ngoài các triển lãm đã tham gia từ trước đó, như 3 lần triển lãm cá nhân trong chuỗi sự kiện về giáo dục như “Phương pháp dạy học Đan Mạch” do Bộ Giáo dục và Đào tạo phát động còn có triển lãm tranh và tượng với chủ đề “Đất và người Trung du” gồm 20 tác phẩm hội họa, 50 tác phẩm điêu khắc và triển lãm gắn với chủ đề lịch sử với tên gọi “Lời ru nguồn cội”. Trong đó, những tác phẩm như “Cái chữ về bản”, “Ơn Đảng ơn Bác”, “Tuổi thơ trung du”... được đánh giá cao về tư tưởng, nghệ thuật cũng như giá trị ứng dụng. Nhận thức rõ cơ hội để nền mỹ thuật Việt Nam nói chung, bản thân mình nói riêng có điều kiện tiếp xúc và giao thoa với mỹ thuật châu Á, Triệu Tiến Công tham gia Trại điêu khắc Liên Vũ (30+) tập hợp những nhà điêu khắc hàng đầu của Việt Nam với chủ đề “Điêu khắc nặn chân dung nhau”. Gần đây nhất, NĐK họ Triệu này đã tham gia 2 triển lãm nhóm do CLB Gốm Nghệ thuật Hội Mỹ thuật Việt Nam tổ chức tại Hà Nội, đó là Triển lãm “Gốm Xuân” và “Sắc Hạ”. Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam Lương Xuân Đoàn từng nhận xét “Nếu “Gốm Xuân” rực rỡ, tươi thơm, trau chuốt óng ả thì “Sắc Hạ” lại là những tác phẩm ráp thô, mộc mạc nhưng lóng lánh những táp lửa đầy ngẫu hứng, mỗi sản phẩm khi thành hình, định dạng đều đóng đinh một sự thích thú, bất ngờ”. Mỗi cuộc triển lãm mỗi thành viên được góp mặt hai tác phẩm, có người vì nhiều lý do nên chỉ có một tác phẩm tham gia. Riêng Công, lần nào anh cũng có hai tác phẩm được chọn trình làng. Khán giả thưởng thức các tác phẩm được trưng bày tại các triển lãm luôn trầm trồ dành nhiều lời khen tặng cho các tác phẩm, tác giả. Bộ đôi “Trao duyên” và “Thiếu nữ vùng cao” vừa ra khỏi lò gốm Hương Canh đã kịp góp mặt tại “Sắc Hạ” như một minh chứng hùng hồn về tình yêu nghệ thuật của NĐK Triệu Tiến Công luôn nóng bỏng như hai khối tác phẩm vừa được hạ sinh trong vũ điệu lửa đang còn ấm nóng trên tay. Nói về hai tác phẩm này, Công cho biết “Đề tài mà tôi hướng tới cơ bản là hình tượng người phụ nữ và những câu chuyện tình yêu của họ. Tình yêu ở đây, bao hàm cả cuộc sống chắt chiu trong gian khó, là hạnh phúc lứa đôi, là sự bình yên sau mỗi ngày lao động vất vả mà chị em đang từng ngày đi qua cuộc đời mình, cùng với những người xung quanh và những thân thuộc gụi gần”. “Trao duyên” là một chuyện tình lứa đôi quyện thắt, giao hòa trong đời sống thường nhật; qua sự giao duyên, sự chuyển tiếp đầy giao cảm của người phụ nữ với người nam giới mình yêu bằng trái tim ấm nồng, tác giả muốn công chúng có cái nhìn cởi mở hơn về quan niệm sống, tình yêu nam nữ, sự hôn phối cũng như quy luật sinh tồn, vận động của thế giới. Khi người ta được hạnh phúc họ sẽ làm nên những điều phi thường mà chỉ có tình yêu mới đem lại sự kỳ diệu đó. Còn với tác phẩm “Thiếu nữ vùng cao” thì tác giả lấy cảm hứng từ hình ảnh cô gái Dao đỏ làm đề tài sáng tác. Người vùng cao có đời sống riêng của họ, chịu sự ảnh hưởng của truyền thống dân tộc nên họ có những thói quen bản địa, sống ở trên núi với những thửa ruộng bậc thang hay ngôi nhà sàn, lao động theo tập quán canh tác và khí hậu khắc nghiệt nên nhìn vào tác phẩm, người xem có thể cảm nhận được sự vất vả trên đôi vai, sự khao khát an hòa trong ánh mắt bằng chính những biểu cảm chân thực, sống động mà tác phẩm mang lại. Qua ngôn ngữ tạo hình, người xem dễ dàng nhận thấy các tác phẩm của Công hướng về thân phận, vẻ đẹp, sự hi sinh thầm lặng của con người cho cuộc sống vốn còn nhiều khó khăn, biến động này...

Sau mỗi chuyến đi, mỗi cuộc triển lãm, NĐK Triệu Tiến Công trở lại ngôi nhà của mình, tiếp nối sự nghiệp dạy trẻ và sáng tạo tác phẩm. Anh tâm sự “Những sắc gốm màu của đất đai xứ sở ấy với tôi có sức lôi cuốn kỳ lạ. Bởi thế cho nên tôi đặt chúng ở bất cứ đâu trong không gian của mình, để mỗi khi ánh mắt chạm tới một tác phẩm nào đó là tôi lại có thể nâng chúng lên để mà yêu, để mà tiếp tục hành trình nặn - nung, đục - mài, gọt - rũa... cho đời sống thêm nhẹ nhàng hơn”.

Và rồi, hàng xóm vẫn ngày ngày nghe tiếng bì bõm lội ao hay tiếng đục đẽo chát chúa vang lên trong không gian của ông giáo làng ấy...

                                                                                                      V.K.L